Утӑ уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Вӑрнар районӗнчи Ершепуҫ ял тӑрӑхӗнче «Ял кунӗсем» уява ирттернӗ. Стадионта иртнӗ мероприятие ытти ялсенчен, районсенчен те килнӗ.
Уяв лапамне илемлетнӗ. Унта алӗҫӗсене те кӑларса хунӑ. Кӳстӳмӗр ҫыннисем ӗлӗкхи тумсене, музей экспоначӗсене илсе килсе уйрӑм палатка лартнӑ.
Уява Ершепуҫ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Евгений Музяков уҫнӑ. Вӑрнар район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Леонид Николаев та халӑха ӑшӑ сӑмах каласа хавхалантарнӑ. Чи маттуррисене грамотӑсемпе чысланӑ.
Унта ялсем пуҫланса кайна ҫулсене ҫырнӑ юпасене вырнаҫтарнӑ. Калинино райповӗ шӳрпе пӗҫернӗ, шашлӑк ӑшаланӑ, ытти тутлӑ ҫимӗҫе сутнӑ. Ачасем батут ҫинче сикнӗ. Вӑйӑсем, конкурссем йӗркеленӗ.
Уява халӑх нумай пухӑннӑ. Каҫ пуличченех савӑннӑ вӗсем. Ҫамрӑксем тара ӳкичченех ташланӑ.
Сӑнсем (35)
Вӑрнар поселокӗнче Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн Чӑваш Енри хастарӗсем халь-халь ишӗлессӗн ларакан ҫуртсемлӗ урама тупнӑ.
Ун пеккине «фронтҫӑсем» пӗлтӗрех асӑрханӑ-мӗн-ха. Путейнӑй урамри кивӗ ҫуртсем пирки вӗсене «вӑрӑм чӗлхеллӗ» пӗр ҫын систернӗ имӗш. Йӗпе-сапара унта кӗрсе тухма та ҫук иккен, йӑлари хытӑ каяша та турттармаҫҫӗ-мӗн, ҫӑлкуҫри шыв ӗҫме майсӑр имӗш, васкавлӑ пулӑшӑва та кӗтсе илейместӗн пулать. Ҫакӑн пек хыпара илтнӗ хыҫҫӑн Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн Чӑваш Енри элчисем вӑл тӑрӑха ҫитсе килнӗ, унта пурӑнакансен условийӗсемпе паллашнӑ.
Чукун ҫул хӗрринче вырнаҫнӑ ҫав хӑтсӑр ҫуртсенче (хӑй вӑхӑтӗнче — иртнӗ ӗмӗрӗн 70-мӗш ҫулӗсенче — хӑтлах пулнӑ-ха. Ҫулсем иртнӗҫемӗн йывӑҫ ҫуртсем япӑхнӑ) чукун ҫул ҫинче ӗҫлекенсем пурӑннӑ-мӗн. Федераци харпӑрлӑхӗнчи ҫурт-йӗре вырӑнти харпӑрлӑха куҫарман-мӗн. Ҫынсене ун пек условире пурӑнтарма юрамасть — ҫапла пӗтӗмлетнӗ черетлӗ хут Вӑрнарта пулнӑ «фронтҫӑсем». Ҫуртсене кивӗ ҫуртран куҫармалли республика программине кӗртмелле. Ҫак ӗҫе кӑҫалхи авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗччен пурнӑҫламалла.
Пӗр вӑхӑт шӑрах ҫанталӑк тӑнӑран чылай районта тыр-пул, пахча ҫимӗҫ типме пуҫланӑччӗ. Ял хуҫалӑхӗсем ҫумӑра тем пек кӗтрӗҫ. Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, чылай районта нумай кӗтнӗ ҫумӑр тинех ҫурӗ. Анчах пурне те савӑнтарчӗ-ши вӑл?
Ӗнер Вӑрнар районӗнче те ҫумӑр самай ҫунӑ. Ку, паллах, уй-хиршӗн паха пулнӑ. Типсе ҫитнӗ тӑпра нӳрӗке тумлам юлмичченех ҫӑтнӑ. Анчах ҫумӑрпа пӗрле пӑр та ҫунӑ.
Паллах, пӑр пахча ҫимӗҫе усӑ кӳмен. Михаил Тарасов фермер кун пек пуласса шутламан та. Пӑр темиҫе минутра вӗсен купӑстине, ҫӗрулмине, кӑшманне пысӑк сиен кӳнӗ. Вӗсен ҫулҫисем вырӑнӑн-вырӑнӑн ҫӗмӗрӗлнӗ.
Михаил Тарасов фермерӑн 6 гектар пахча ҫимӗҫ. Уйрӑмах вӑл купӑста ҫитӗнтерсе тупӑш тӑвать. Тухӑҫӗ ӳстӗр тесе ӑна удобренипе шӑварать, ҫум курӑкран сыхлать.
Пӑр фермер пахчине самай сиен кӳнӗ. Паллах, вӑл пӗчӗк тухӑҫ туса илме тӳр килнӗшӗн пӑшӑрханать. Ҫапах пӑр йӑлтах аркатманшӑн савӑнать.
Пӑр «Санар» агрофирмӑн уйӗнчи ҫӗрулмине те ҫӗмӗрсе пӗтернӗ.
Сӑнсем (6)
Чӑваш Енре ачасем ҫуллахи каникулта шкул ҫумӗнчи уйлӑхсенче канаҫҫӗ. Паллах, ку вӗсен сывлӑхӗшӗн те, тавракурӑмӗшӗн те лайӑх.
Анчах республикӑри пӗр уйлӑхра пӑтӑрмахсӑр пулман. Вӑрнар районӗнчи пӗр уйлӑхра санитарипе эпидемиологи нормисене пӑхӑнманни пирки ЧР Прокуратурин сайчӗ хыпарлать.
Вӑрнар районӗнчи уйлӑха специалистсем ашшӗ-амӑшӗ ыйтнипе тӗрӗсленӗ. Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче апат-ҫимӗҫ хатӗрленӗ чухне саккуна пӑснине тупса палӑртнӑ.
Ҫакна кура административлӑ йӗркене пӑснӑшӑн ӗҫ пуҫарнӑ, айӑплисене дисциплинарлӑ явап тыттарнӑ.
«Чӑваш Ен, санпа мухтанатӑп!» мероприятисен ярӑмӗпе килӗшӳллӗн Йӗпреҫ районӗнче ҫӗртме уйӑхӗн 26-мӗшӗнче уҫа тӳпе айӗнчи этнографи музейне экскурсие кайнӑ. Ӑна Йӗпреҫри тӗп вулавӑш Республика кунне халалласа йӗркеленӗ.
Экскурсие «Цветовод», «Поиск» клубсен пайташӗсем, Раҫҫейри пенсионерсен пӗрлӗхӗн хастарӗсем кайнӑ. Вӗсем XIX ӗмӗр вӗҫӗнчи тата ХХ ӗмӗр пуҫламӑшӗнчи хресчен ҫурчӗсене, ҫил арманне, икӗ хутлӑ ампара пӑхса ҫаврӑннӑ, «юрату кӗперне» ҫитнӗ.
Музей ӗҫченӗсем «Асамат кӗперӗ» культурӑпа курав центрӗнчи куҫса ҫӳрекен «Живопиҫӗн ача-пӑча сӑнарӗсем» куравпа паллаштарнӑ.
Эскурсантсене уйрӑмах Вӑрнар районӗнчи «Вӗтӗ шӑрҫаран — асамлӑх» курав япалисем килӗшнӗ. Унта Наталия Сергеевӑн ӗҫӗсем пулнӑ. Унӑн ӗҫӗсем чылай ҫынна тыткӑнланӑ.
Сӑнсем (9)
Энӗшсем ялта кӗҫех Феодосий ячӗллӗ храм хута кайнӑшӑн шутсӑр савӑнаҫҫӗ. Ӑна халӑхран пухнӑ укҫапа ҫӗклеҫҫӗ вӗсем.
Ватӑ ҫынсем каланӑ тӑрӑх, храм вырӑнӗнче ӗлӗк чиркӳ пулнӑ. Ӑна Совет саманинче аркатнӑ. Ун вырӑнне шкул туса лартнӑ, анчах ӑна каярахпа район центрне куҫарнӑ.
Прихут канашӗн председателӗ Вениамин Кириллов каланӑ тӑрӑх, храма кӑҫал уҫма палӑртнӑ. Ҫав куна халӑх тем пекех кӗтет.
Храмра Алексий атте пулӗ. Хальлӗхе храмра инженери сечӗсене хунӑ, газ кӗртнӗ. Ӑна тумашкӑн ҫак ҫулсенче 3 миллион ытла тӑкакланӑ.
Ҫывӑхри территорие те кӗҫех хӑтлӑлатӗҫ, ҫул сарӗҫ.
Сӑнсем (4)
Яла тирпей-илем кӗртесси пӗчӗк япаларанах пуҫланнине пурте пӗлеҫҫӗ-ха. Анчах пур ҫӗрте те илемлӗх хуҫаланнине кураймӑн. Хӑш-пӗр ҫӗрте вӗлтӗрен-хытхура яла вырӑнӑн-вырӑнӑн пусса илнӗ.
Вӑрнар районӗнчи Мачамӑш ялӗ тирпей-илем енӗпе палӑрса тӑрать-мӗн. Вӗсене вырӑнти администраци та мухтать.
Мачамӑш халӑхӗ ҫулсерен шӑматкунлӑха тухаҫҫӗ. Ку таранччен вӗсем пӗвене хӑтлӑлатнӑ, ҫӳп-ҫапа пуҫтарнӑ, курӑка ҫулнӑ.
Чылай ҫын кил умне пуҫтарнине те палӑртать вырӑнти тӳре-шара. Ҫапах вӗсем вырӑнтан та тапранман ҫынсем те пуррине пӗлтереҫҫӗ.
Вырӑнти администраци туслӑ Мачамӑш ялне тӗслӗх вырӑнне хурса вӗсен хыҫҫӑн кайма сӗнет.
Сӑнсем (24)
Ҫӗртме уйахӗн 13-мӗшӗнче Вӑрнар районӗнчи Юпшик Ялтӑрара уяв иртнӗ. Ял халӑхӗ перле пухӑнса савӑннӑ.
Уява паллӑ тумашкӑн маларах хатӗрленме тытӑннӑ: сценари ҫырнӑ, конкурссем тупнӑ.
Паллах, малтан Аҫӑм Ҫырми ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Олег Петров ентешӗсене саламланӑ. Вӑл чи маттуррисене грамотӑсемпе чысланӑ. Ӑна Степановсен ҫемйи, Елена Владимирова тивӗҫнӗ.
Юбилярсене те чыслама манман. Георгий Осипова, Валентина Макаровӑна ҫавра ҫулсемпе саламланӑ. Вӗсем валли Настя Владимировӑпа Татьяна Иванова «Ма хитре-ши ҫуркунне?» юрра шӑрантарнӑ. «Хохотушки» ташӑ ушкӑнӗ чӑваш тата вырӑс халӑх ташшисене тӑпӑртаттарнӑ.
Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, ял уявӗнче шӳрпепе, шашлӑкпа хӑналаннӑ. Вӗсене Калинин райповӗн ӗҫченӗсем хатӗрленӗ.
Ҫӗртмен 13-мӗшӗнче Вӑрнар районӗнчи Мӑн Явӑшра ял кунӗ иртнӗ. Унта яланхи пекех ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Андрей Васильев, «Мураты» ЯХПК тӗп директорӗ Геннадий Спиридонов хутшӑннӑ.
Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, хисеплӗ тата ватӑ ҫынсене тав ҫырӑвӗсемпе чысланӑ. Вӗсене Спиридонов Г.П., Спиридонов Ю.П., Спиридонова Ю.М., Яковлева М.Я., Романов А.Н., Прокопьева И.А., Алексеева Э.Н., Федоров А.Г., Петров С.И., Ивановой А.В., Сергеева М.М., Порфирьева А.М., Семенова З.С., Мартынова Р.С., Владимиров М.В., Владимирова З.С., Семенова А.М., Федорова Р.И., Порфирьева Р.А., Владимиров С.П. тивӗҫнӗ.
Унтан Мӑн Явӑш клубӗн ӗҫченӗсем концерт пуҫланӑ. Ҫавӑн пекех уява чӑваш эстрада артисчӗсем килнӗ.
Ҫав вӑхӑтра мини-футболла вылянӑ. Конкурс ҫӗнтерӳҫисене укҫан хавхалантарнӑ.
Сӑнсем (110)
Ҫӗртме уйӑхӗ ҫитсен ял халӑхӗн хӗрӳ тапхӑр пуҫланать. Ҫӗр ӗҫченӗ хӗл валли выльӑх-чӗрлӗх апачӗ хатӗрлеме тытӑнать. Ҫавна май республикӑри районсенче хӗрсе кайсах утӑ ҫулаҫҫӗ.
Хальлӗхе нумай ҫул ӳсекен 7 пин тонна курӑк ҫулса илнӗ, 342 тонна утӑ, 5 пин ытла тонна сенаж хатӗрленӗ.
Пуринчен те малта Елчӗк районӗ пырать. Кунта 2 пин ытла гектар ҫӗр ҫинчи курӑка ҫулса илнӗ ӗнтӗ.
Вӑрнар районӗнче те ӗҫ хӗрӳ пырать. Карл Маркс ячӗллӗ ял хуҫалӑх предприятийӗн кӑҫал 900 мӑйракаллӑ шултра выльӑх валли апат хатӗрлемелле. Вӗсем сумалли ӗне валли уйрӑмах паха утӑ хатӗрлеҫҫӗ. Нормӑсене пӑхӑнаҫҫӗ, ку сӗт суса илессине, унӑн пахалӑхне ӳстерме пулӑшать. Уй-хирте вӗсен пӗлтӗр туяннӑ ҫӗнӗ техника ӗҫлет.
+16.3 °C